Gürültüye bağlı işitme kaybı (Noise-Induced Hearing Loss – NIHL), yüksek veya uzun süreli seslere maruz kalma sonucunda iç kulaktaki hassas saç hücrelerinin zarar görmesiyle ortaya çıkar. Bu hasar geri dönüşsüzdür, yani bir kez oluştuğunda kalıcı hale gelir. Günümüzde konserler, kişisel müzik cihazları, iş makineleri ve sanayi ortamları gibi hem mesleki hem de günlük yaşam kaynakları, işitme sağlığını ciddi şekilde tehdit ediyor. İş sağlığı ve güvenliği standartlarının uygulanması, bu kaybın önlenmesinde kritik rol oynar.
Gürültüye Bağlı İşitme Kaybının Nedenleri
- Yüksek seslere maruz kalma
120 dB üzerindeki darbeli gürültüler (silah sesi, havai fişek, patlama) anında hasar verebilir. 85 dB üzerindeki sürekli gürültüler ise (çim biçme makinesi, metro gürültüsü, fabrika makineleri) zamanla kademeli işitme kaybına yol açar. - Mesleki maruziyet
İnşaat, madencilik, üretim, tarım ve askeri alanlarda çalışanlar, yüksek sesli makineler ve ekipmanlarla çalıştıkları için yüksek risk altındadır. Bu sektörlerde gürültü ölçümü, uygun işitme koruması ve eğitim zorunludur. - Rekreasyonel ve günlük kaynaklar
Konserler, spor etkinlikleri, avcılık gibi aktiviteler koruma olmadan işitme sağlığını tehdit eder. Evde kullanılan saç kurutma makinesi, elektrikli süpürge ve blender gibi cihazlar bile uzun süreli maruziyette riski artırır.
Belirtiler
- Gürültülü ortamlarda konuşmaları anlamada zorlanma
- Kulak çınlaması (tinnitus) veya uğultu
- Kulakta dolgunluk ya da basınç hissi
- Yüksek frekanslı sesleri duyamama
- Dinleme yorgunluğu ve konsantrasyon kaybı
Bu belirtiler erken dönemde fark edildiğinde, işitme testi ile durum netleştirilebilir. Erken teşhis, ilerlemenin önüne geçebilir.
Önleme Yöntemleri
Gürültüyü kaynağında azaltın
Gürültüyle mücadelede en etkili ve öncelikli yöntem, gürültünün kaynağında azaltılmasıdır. Daha sessiz makineler seçmek, ekipmanların bakımını düzenli yapmak, titreşim azaltıcı parçalar kullanmak bu gruba girer.
Gürültüyü kontrol altına alın
Gürültü kaynağının tamamen ortadan kaldırılamadığı durumlarda, fiziksel önlemler uygulayın.Makine ve çalışma alanı arasına ses bariyerleri yerleştirmek, ses yalıtımı yapmak, akustik paneller ve izolasyon sistemleri kurmak bu yöntemlerdendir.Bu sayede maruziyet, kaynaktan çalışana ulaşmadan kontrol altına alınır.
Maruziyeti sınırlayın
İşitme sağlığı sadece sesin şiddetiyle değil, ne kadar süreyle maruz kaldığınızla da ilgilidir. Gürültülü ortamlarda geçirilen süreyi kısıtlayın. Ses kaynağından uzak durmak, desibel seviyesini ciddi oranda düşürür.
İşitme koruması kullanın
Kulak tıkacı veya kulaklık, yüksek sesli ortamlarda etkili koruma sağlar. Özellikle konserler, şantiyeler ve fabrika ortamlarında kullanılması şarttır.
Ses seviyesini kontrol edin
Kişisel müzik cihazlarında 60/60 kuralını uygulayın: maksimum sesin %60’ında ve günde en fazla 60 dakika dinleyin.
Farkındalık yaratın
Çalışanlara ve gençlere, yüksek sesin riskleri hakkında eğitim verin. İSG eğitimleri bu farkındalığı artırır.
Periyodik işitme testleri
Yüksek gürültüye maruz kalan çalışanlar için yılda en az bir kez işitme testi yapılmalıdır. Böylece olası kayıplar erken tespit edilir.
Yaşam Kalitesine Etkileri
Gürültüye bağlı işitme kaybı, yalnızca işitme yetisini değil, sosyal hayatı ve psikolojik sağlığı da etkiler. İletişimde zorlanma, sosyal izolasyon, anksiyete ve hatta depresyon görülebilir. Ayrıca iş verimliliği düşer, güvenlik riskleri artar.
Gürültüye bağlı işitme kaybı önlenebilir bir durumdur. Ses seviyelerini kontrol etmek, maruziyeti sınırlandırmak ,kulak koruması takmak ve farkındalığı artırmak uzun vadede işitme sağlığınızı korur.
Siz de iş yerinizde gürültü risklerini ölçtürmek, çalışanlarınıza etkili işitme koruma eğitimi vermek ve yasal gereklilikleri karşılamak için Artı Danışmanlık’ın İSG hizmetlerinden faydalanabilirsiniz.