Meslek kazalarının ve hastalıklarının önlenmesini teşvik etmek amacıyla Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından alınan bir karar ile; 2003 yılından bu yana her yıl 28 Nisan günü “Dünya İş Sağlığı ve Güvenliği Günü” olarak kutlanmaktadır.
28 Nisan gününde her yıl farklı bir tema seçilerek; İSG alanındaki trendlere, dünya genelinde iş yeri kaynaklı yaralanma, hastalık ve ölümlere dikkatlerin çekilmesini amaçlayan bilinçlendirme kampanyaları yürütülür.
2017 “Dünya İş Güvenliği ve Sağlık Günü” Teması
Bu senenin teması; Küresel Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin 8.si olan “İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme” hedefine destek olmak amacıyla “ülkeler için güvenilir iş sağlığı ve güvenliği verilerini toplamak ve verilerden yararlanma kapasitesini arttırmaya yönelik kritik ihtiyaçlar üzerine odaklanmak ”tır.
Küresel Sürüdürülebilir Kalkınma Nedir?
Dünya liderleri 25 Eylül 2015 tarihinde, önümüzdeki 15 yıl içinde yerine getirilecek 17 adet küresel hedef üzerinde uzlaşmıştır.
Birleşmiş Milletler’in 25 Eylül 2015’te kabul edilen 2030 yılına ilişkin Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi yoksulluğu sona erdirmek, gezegeni korumak ve herkes için refah sağlamak gibi özel hedefler içeren küresel bir eylem planını kapsamaktadır. Sürdürülebilir Kalkınma Gündeminin toplam 17 adet amacının bazılarında ülkeler tarafından verilen taahhütlerin yerine getirilme durumuna ilişkin raporlama yapılması gerekmektedir. Bu sebeple; “güvenilir ISG verilerini toplayıp kullanabilme kapasitesi” ülkeler için kritik bir unsur haline gelmiştir.
2030 Sürüdürülebilir Kalkınma 8.8. hedefi için ülkeler ölümle sonuçlanan ve ölümle sonuçlanmayan iş kazası sıklık oranlarını cinsiyet ve göçmenlik durumuna bağlı olarak raporlamak zorundadır.
Hedef 8.8
Çalışanların haklarının korunması ve özellikle kadın göçmenler olmak üzere göçmen işçiler ve güvencesiz işlerde çalışan insanlar dâhil bütün çalışanlar için güvenli çalışma ortamlarının geliştirilmesi” ne odaklanır.
İSG verileri, kuruluş ve ülke düzeyinde aşağıdaki konularda önceliklerin belirlenmesi ve ilerlemenin ölçülmesi için vazgeçilmez bir kaynaktır:
-Tehliklerin ve risklerin belirlenmesi
-İSG programlarının geliştirilmesi
-Tehlikeli sektörlerin tanımlanması
-Kuruluş bazlı, ulusal ve uluslararası politikaların oluşturulması
-Mevcut durumun ve yükselen İSG bilincinin ulusal ve uluslarası düzeyde kıyaslanabilmesi
Ayrıca; Bazı ILO İSG sözleşmeleri, iş kazaları ve hastalıkların önlenmesi için üye ülkelerin “güvenilir İSG verilerini toplayıp kullanacak mekanizmalar” oluşturmasını da gerektirir. Güvenilir İSG verilerinin toplanması ve kullanılması, yeni tehlike ve ortaya çıkan risklerin tespiti, tehlikeli sektörlerin belirlenmesi, önleyici tedbirlerin geliştirilmesi ve ayrıca uluslararası politika, sistem ve programların uygulanması için vazgeçilmezdir.
ILO istatistiklerine göre Dünya’da;
-Her 15 saniyede bir işçi, işle ilgili bir kaza veya hastalık sebebiyle ölüyor.
-Her 15 saniyede bir 153 işçi işle ilgili bir kaza geçiriyor.
-Her gün 6.300 kişi, meslek kazaları veya işle ilgili hastalıkların sonucu yaşamını yitiriyor.Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının verilerine göre Türkiye’de her gün;
-205 iş kazası olmakta,
-2 kişi iş kazası nedeniyle yaşamını yitirmekte,
-6 kişi sürekli iş göremez hale gelmektedir.Dünya genelinde iş kazası, meslek hastalığı ve ölümlerin maliyeti çok büyüktür. İş sağlığı ve güvenliği uygulamalarının yetersiz olmasından kaynaklanan ekonomik yükün her yıl global GDP/ Gayri Safi Yurt İçi Hasılanın % 4’ü olduğu tahmin edilmektedir.
İSG Tanımı ve Kapsamı
İş sağlığı ve güvenliği (İSG), kişilerin güvenliğini, sağlığını ve refahını korumayı hedefleyen disiplinler arası bir alandır. İş sağlığı ve güvenliği programlarının amacı güvenli ve sağlıklı bir çalışma ortamı oluşturmaktır. İyi yapılandırılmış bir İSG, iş arkadaşlarının yanı sıra aile üyelerini, işverenleri, müşterileri ve diğer birçok kişiyi de koruyabilir.
İş sağlığı ve güvenliği ahlaki, hukuki ve finansal faktörler sebebiyle önemli bir konudur. Tüm kuruluşlar, çalışanlarının ve faaliyetlerinden etkilenebilecek diğer kişilerin her zaman güvende olmasını sağlamalıdır. Ahlaki yükümlülükler, çalışanların sağlığının ve yaşamının korunmasını içerir. İSG uygulamalarının hukuki boyutu, çalışanların güvenliğini ve sağlığını koruyan yasal düzenlemelerin önleyici, cezalandırıcı ve kayıpları telafi edici etkilerini kapsar.
Araçlar ve Kaynaklar
ILO; bu seneki 28 Nisan Kampanyası için “ILO Toolbox” geliştirmiştir. ILO Toobox ile İSG konusunda bilgilendirme notlarına, rehberlere, uluslararası İLO standardatlarına , ülke bazında iyi uygulamalara, strateji dokümanlarına, raporlara ve veritabanlarına ulaşmak mümkün olmaktadır. Bkz. http://www.ilo.org/safeday
Uluslararası istatistiklerine ILOSTAT ILO İş Gücü İstatistikleri veri tabanı üzerinden erişilebilir:
http://www.ilo.org/global/statistics-and-databases/lang–en/index.htm
Türkiye İstatistiklerine SGK web sitesinden erişilebilir:
http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/kurumsal/istatistik
Kaynaklar:
http://www.un.org/en/events/safeworkday/index.shtml
http://www.ilo.org/safework/events/safeday/lang–en/index.htm
http://www.greeningtheblue.org/event/world-day-safety-and-health-work